فوکوس چیست و انواع فوکوس

یکی از اولین قوانین عکاسی این است که سوژه باید واضح و شارپ باشد. اغلب دوربین های مدرن عکاسی چندین راه برای گرفتن عکس های شارپ پیشنهاد می کنند. در این مقاله قصد داریم تا به مهمترین تکنیک های فوکوس دوربین ها نگاهی بیندازیم و بهترین تنظیمات برای استفاده ی آن ها را بررسی کنیم. همچنین به چگونگی انتخاب نقطه فوکوس خودکار (AF point) و استفاده از حالت های فوکوس نگاهی خواهیم انداخت.

1

فوکوس دستی

اگرچه تقریبا همه ی دوربین های عکاسی جدید می توانند به صورت خودکار فوکوس کنند (دوربین های Leica M9، Leica M9-P و Leica Monochrom استثنا هستند) اما آنها اغلب امکان فوکوس دستی را نیز به شما می دهند. فوکوس دستی قطعا برای عکاسی ماکرو یک انتخاب خوب است چون اغلب دوربین ها برای قفل شدن روی سوژه های بسیار نزدیک مشکل دارند. لنز وقتی دکمه شاتر فشرده می شود دچار این مشکل شده و دائم فوکوس عقب و جلو می شود. در این حالت تغییر حالت دوربین به فوکوس دستی و انجام کار به دست خودتان می تواند کمتر خسته کننده باشد. به علاوه تکنولوژی نمایشگر زنده (Live View: نمایش منظره از نمایشگر دوربین به جای نمایاب، حین عکاسی) فوکوس دستی را بسیار آسان کرده است زیرا معمولا این امکان وجود دارد که عکس را بزرگنمایی کنید تا نقطه مورد نظرتان را بهتر ببینید و سپس فوکوس را روی آن تنظیم کنید تا به طور کامل شارپ شود.

2

فوکوس تک عکس – Single shot autofocus

 

فوکوس تک عکس معمولا با single autofocus یا به طور خلاصه single AF معرفی می شود. این تنظیم دوربین را در حالتی قرار می دهد که وقتی دکمه شاتر تا نیمه فشرده می شود روی سوژه فوکوس شده و این فوکوس ثابت مانده تا عکس گرفته شود و دکمه شاتر رها گردد. اگر شما به فوکوس مجدد نیاز داشته باشید لازم است تا انگشت خود را از روی دکمه شاتر رها کنید و دوباره فشار دهید تا فوکوس مجدد انجام شود. حالت فوکوس تک عکس (single AF) برای سوژه های ثابت مانند منظره ها و اشیای بی جان مناسب است.

3

فوکوس متوالی – Continuous autofocus

 

وقتی این حالت از فوکوس را انتخاب می کنید، دوربین تا وقتی که دکمه شاتر تا نیمه فشرده است به فوکوس کردن خود ادامه می دهد. این ویژگی باعث می شود این حالت از فوکوس انتخاب مناسبی برای عکاسی از سوژه های متحرک باشد چرا که دوربین فاصله فوکوس را متناسب با جا به جایی سوژه تنظیم می کند. دوربین های حرفه ای مانند Canon EOS 7D و Nikon D7000 قابلیتی دارند که به شما امکان می دهد نقطه ی فوکوس خودکار درون فریم عکس را مشخص کنید که دوربین سوژه را در آن نقطه دنبال و مرتبا فوکوس کند. برخی از دوربین ها حتی به شما اجازه می دهند که مشخص کنید دوربین با چه سرعتی باید به تغییرات سوژه واکنش نشان دهد تا از خارج شدن سوژه از فوکوس حین تغییرات سریع جلوگیری شود. حین استفاده از فوکوس متوالی معمولا پیشنهاد می شود که نقطه شروع فوکوس (AF point) را به صورت دستی تنظیم کنید تا دوربین بداند که سوژه ی هدف چیست تا بتواند آنرا دنبال کند. اگر شما به عکاسی ورزشی یا عکاسی از حرکات سریع علاقه دارید مطمئن شوید که گزینه عکاسی متوالی را در دوربین خود انتخاب کرده اید.

4

انتخاب نقطه فوکوس – AF point

 

حین عکاسی با فوکوس اتوماتیک یکی از نقاط فوکوس فعال باید روی سوژه باشد تا به صورت واضح درون عکس ثبت شود. به طور کلی، دو راه برای انتخاب نقطه فوکوس درون دوربین وجود دارد. راحت ترین راه این است که به دوربین اجازه دهید به جای شما تصمیم بگیرد و از انتخاب خودکار نقطه فوکوس استفاده کنید. در بسیاری از موقعیت ها دوربین، خود این کار را به خوبی انجام می دهد و برای موقعیت هایی که وقت زیادی برای عکاسی ندارید مناسب است. اگر چه، در اکثر مواقع دوربین شما سعی بر فوکوس کردن روی نزدیک ترین سوژه به مرکز فریم را دارد و برای فوکوس کردن روی سوژه های کوچکتر یا با جزئیات ریز خوب عمل نمی کند. به این دلایل بهتر است اغلب خودتان درباره نقطه فوکوس تصمیم بگیرید و آن را تنظیم کنید.

5

 

انتخاب دستی نقطه فوکوس

 

تنظیم دستی نقطه فوکوس به شما بیشترین حد کنترل بر روی جایی که دوربین فوکوس خواهد کرد را می دهد. این قابلیت برای عکاسی منظره، اشیا بی جان و پرتره (وقتی که شما زمان کافی برای انجام تنظیمات لازم را داشته باشید) مناسب است. برای انجام این تنظیم، دکمه انتخاب نقطه فوکوس (AF point selection) را بزنید و حین نگاه کردن درون نمایاب از کلید های جهت نما استفاده کنید تا نقطه مورد نظرتان انتخاب شود. وقتی شما به نقطه ی فوکوسی رسیدید که روی سوژه ی شما قرار دارد می توانید فوکوس کرده و عکس بگیرید.

 

6

 

تشخیص چهره

 

این قابلیت فوکوس معروف نوعی از انتخاب نقطه فوکوس اتوماتیک است که در بسیاری از دوربین های فشرده (compact) و حتی برخی دوربین های DSLR در حالت پخش زنده (Live View) وجود دارد. این ویژگی با تشخیص چهره درون عکس و قرار دادن اولویت فوکوس بر روی آن کار می کند. حالت های بهبود یافته در اینگونه دوربین ها وجود دارد از جمله تشخیص لبخند (Smile Shutter) که به محض تشخیص لبخند سوژه عکس را ثبت می کند. (این حالت با هر لبخندی کار نمی کند ولی می تواند بسیار کارا باشد.) برخی دوربین ها نیز می توانند تنظیم شوند که یک چهره خاص را در میان جمعیت تشخیص دهد و روی آن فوکوس کند. این قابلیت می تواند در هنگام عکاسی از جشن تولد وقتی فرزندتان در بین دیگر بچه ها قرار دارد، یا رویداد های دیگر وقتی سوژه ی شما با دیگران احاطه شده است، بسیار مفید باشد. وقتی حالت تشخصی چهره فعال باشد اطراف چهره ها یک کادر ظاهر می شود تا شما از اینکه آنها شناسایی شده اند با خبر شوید. تا نیمه فشردن کلید شاتر باعث می شود تا چهره های شناسایی شده فوکوس شوند و دوربین آماده گرفتن عکس شود. همان طور که تصور کرده اید، تشخیص چهره برای مهمانی ها و گردهمایی های اجتماعی وقتی شما میخواهید تصویر تعداد زیادی از مردم را بگیرید بسیار مفید خواهد بود.

 

7

 

تکنیک فوکوس و ترکیب بندی مجدد

 

اگرچه اکثر دوربین های دیجیتال مجموعه ای از نقاط فوکوس را به شما پیشنهاد می کنند که می توانید نقطه ای را که روی سوژه ی شما می نشیند انتخاب کنید، گاهی اوقات ممکن است نقطه ی دقیقی که نیاز داشته باشید وجود نداشته باشد. در این مواقع تکنیک «فوکوس و ترکیب بندی مجدد» کاملا مفید است. این تکنیک می تواند سریع تر از انتخاب نقطه فوکوس باشد حتی اگر نقطه ی فوکوسی روی سوژه موجود باشد. تصور کنید برای مثال نقطه فوکوس مرکزی انتخاب شده اما سوژه شما در گوشه ای از تصویر قرار گرفته باشد. تنها لازم است که دوربین را جا به جا کنید تا نقطه فوکوس روی سوژه قرار بگیرد و سپس کلید شاتر را تا نیمه فشار دهید بنابراین دوربین روی سوژه فوکوس می کند. حالا، همین طور که کلید شاتر تا نیمه فشرده نگه داشته اید تا فوکوس ثابت بماند، دوربین را جابجا کنید تا سوژه در همان مکانی که می خواهید قرار بگیرد، ترکیب بندی مناسبی پیدا کند و سپس کلید شاتر را تا انتها فشار دهید تا عکس ثبت شود. وقتی از این تکنیک استفاده می کنید این نکته کلیدی است که دوربین روی حالت فوکوس تک عکس (single AF) قرار داشته باشد. اگر دوربین روی حالت فوکوس متوالی قرار داشته باشد، دوربین هنگام جابجا کردن آن دوباره فوکوس انجام می دهد و فوکوس از روی سوژه مورد نظرتان جابجا می شود.

 

8

 

فوکوس با دکمه پشتی

 

راه معمول برای فوکوس کردن فشار دادن دکمه شاتر تا نیمه است ولی تعدادی از دوربین ها یک دکمه برای فوکوس کردن دارند که می توانید این دکمه را بدون ریسک گرفته شده عکس به صورت ناخواسته فشار دهید. این تکنیک به خصوص هنگام استفاده از سوژه های متحرک مفید است که شما می توانید این دکمه را بدون قفل شدن تنظیمات نوردهی فشار دهید و فوکوس کنید و سوژه را دنبال کنید تا جایی که میخواهید از سوژه عکس بگیرید و کلید شاتر را فشار دهید. این تکنیک به شما کمک می کند تا سوژه را شارپ ببینید و عکس را وقتی بگیرید که ترکیب بندی و نور مناسب باشد.

 

همچنین اگر چیزی به درون کادر آمد، به طور مثال آمدن بازیکن دیگر هنگام عکسبرداری ورزشی، شما بتوانید فوکوس کردن را با برداشتن انگشتتان از روی دکمه مربوطه متوقف کنید اما به عکس گرفتن ادامه دهید. فوکوس با دکمه پشتی همچنین برای عکاسی از سوژه هایی مثل گل یا گیاه که کمی با نسیم جابجا می شوند مناسب است. اگر دکمه شاتر، فوکوس خودکار را کنترل نکند، هر بار که دکمه شاتر فشرده می شود، دوربین برای فوکوس کردن وقت را هدر نخواهد داد و فقط صبر می کنید تا سوژه در محل مورد نظرتان قرار بگیرد و آنگاه عکس می گیرید.

 

9

 

انباشتن فوکوس – Focus Stacking

 

این یک تکنیک دیجیتالی است که به وسیله آن چنیدن عکس گرفته شده با فوکوس های متفاوت، درون یک عکس ادغام می شوند که این عکس از پیش زمینه تا پس زمینه واضح و شارپ خواهد بود. اگر چه ممکن است این تکنیک در عکاسی منظره استفاده شود ولی کاربرد اصلی آن در عکاسی ماکرو می باشد زیرا که عمق میدان وقتی سوژه به لنز نزدیک می شود بسیار کم است. در حالی که دوربین به طور ثابت روی سه پایه قرار دارد، اولین عکس را با فوکوس بر روی جلوترین قسمت صحنه بگیرید. سپس بدون جابجایی دوربین مرحله به مرحله کمی فوکوس را به درون صحنه جابجا کنید و دوباره عکس بگیرید. این کار را تا فوکوس شدن دورترین بخش از صحنه ادامه دهید. حالا تمام عکس ها می توانند در یک عکس تماما واضح ادغام شوند. این کار به طور دستی با هر نرم افزار ویرایش تصویر که از لایه ها پشتیبانی می کند می تواند انجام شود. Photoshop Element به طور مثال خوب است. در عین حال این کار به صورت خودکار با استفاده از نرم افزار هایی مثل Combine ZM، که به صورت مجانی برای دانلود و استفاده وجود دارد یا ابزار Photo Merge از نرم افزار Photoshop قابل انجام است.

 

 


مقابله با لرزش دوربین

8 راه باورنکردنی برای مقابله با لرزش دوربین

در حالی که سه پایه و تک پایه ابزار مناسبی برای نگه داشتن دوربین هستند و می توانند جلوی لرزش آن را بگیرند، تنها گزینه های ما نیستند. در این مطلب قصد داریم راه هایی به شما معرفی کنیم که بتوانید با استفاده از آنها در حد امکان جلوی لرزش دوربین را بگیرید.

 

1- کیسه لوبیا!

 

کیسه لوبیا (bean bag) یک گزینه خیلی مناسب است که می تواند به عکاس ها کمک کند، چرا که می تواند به هر شکلی در بیاید و به راحتی می توان دوربین را به هر حالتی بر روی آن قرار داد.

 

خیلی سخت می توان یک تخته سنگ صاف و خشک پیدا کرد که دوربین را روی آن تکیه داد، اما اگر یک کیسه لوبیا به همراه داشته باشید می توانید آن را روی هر سطحی بگذارید و دوربین را به راحتی بر روی آن تکیه دهید.

 

با استفاده از کیسه لوبیا دوربین شما از لبه های تیز اجسام در امان بوده و با توجه به انعطاف پذیریش می تواند به راحتی شکل مناسبی در زیر دوربین یا لنز شما بگیرد.

 

کیسه لوبیا می تواند در مواقعی که می خواهید دوربین را کمی بالاتر از سطح زمین قرار دهید هم مفید باشد، برای مثال وقتی می خواهید از چمن عکس بگیرید دوربین باید کمی بالاتر از زمین بی حرکت بماند و قرار دادن یک کیسه لوبیا زیر دوربین می تواند در چنین شرایطی به شما کمک کند.

 

خیلی از عکاسان زمانی که از لنز های سوپر تله استفاده می کنند یک کیسه لوبیا روی لنز یا دوربین می گذارند تا در هنگام لمس دوربین و یا بالا رفتن آینه درون آن لرزشی رخ ندهد.

 

کیسه لوبیا را به سادگی و بدون هزینه بالا می توان درست کرد تنها چیزی که لازم دارید چند تکه پارچه و مقداری لوبیا و یا عدس خشک است.

 

اگر بتوانید در کیسه خود زیپ یا قسمتی برای باز و بسته کردن آن ایجاد می کنید، می توانید در سفر های طولانی خود آن را خالی کنید و در مقصد برای داخل آن لوبیا یا عدس تهیه کنید.

 

2- کیف روی سه پایه

 

حتی سه پایه های خیلی محکم هم گاهی برای ثابت نگه داشتن دوربین احتیاج به کمک دارند، زمانی که باد تندی در حال وزیدن است بهتر است به سه پایه وزنه ای اضافه کنید تا محکم تر بایستد.

 

بعضی از سه پایه ها حلقه ای در زیر قسمت وسط و یا در کنار بازوهایشان دارند که می توانید از این حلقه ها وزنه ای آویزان کنید تا وزن سه پایه بالا برود.

 

می توانید برای اضافه کردن وزن سه پایه از کیسه لوبیا استفاده کنید و یا کیف دوربین را از سه پایه آویزان کنید. از هر وزنه ای که استفاده می کنید طوری باشد که تا نزدیکی زمین کشیده شود.

 

این وزنه باید سه پایه را به اندازه مطمئنی پایین بکشد بدون این که سه پایه را خم کند و مشکل بزرگتری برای ما ایجاد کند.

 

اگر سه پایه شما حلقه ای برای آویزان کردن نداشته باشد احتمالاً می توانید بر روی یکی از پایه هایش وزنه ای آویزان کنید.

 

3- نخ

 

یک حقه قدیمی برای محکم نگه داشتن دوربین زمانی که سه پایه یا تک پایه ندارید این است که یک نخ را با پیچی به زیر دوربین در قسمت اتصال آن به سه پایه وصل کنید.

 

باید این نخ به اندازه ای باشد که تا زمین بیاید و کمی بلندتر باشد تا بتوانید پایتان را روی آن بگذارید و دوربین را کمی به سمت بالا بکشید.

 

استفاده از این روش تأثیری روی حرکت به طرفین نخواهد داشت، اما حرکت به سمت بالا و پایین را از بین می برد، و می توانید با استفاده از این روش عکس های واضح تری بگیرید.

 

4- تکیه دادن به درخت

 

وقتی هیچ وسیله ای برای بی حرکت نگه داشتن دوربین ندارید، درخت یا هر شیء محکمی که بتوان از آن به عنوان تکیه گاه استفاده کرد، می تواند به شما کمک کند.

 

می توانید دوربین را به این اجسام تکیه دهید تا از حرکت آن جلوگیری کنید.

 

اگر بخواهید به صورت عمودی عکاسی کنید، این روش تأثیر بیشتری روی گرفتن لرزش دوربین خواهد داشت، چرا که در این حالت قسمت پایین دوربین به درخت برخورد می کند که سطح بزرگتری از کنار دوربین دارد و در نتیجه سطح اتکای بیشتری بین دوربین و درخت ایجاد خواهد شد.

 

بعضی مواقع استفاده از Blu Tack (نوعی خمیر که برای وصل کردن کاغذ و پوستر به دیوار و یا هر وسیله کم وزن دیگری استفاده می شود) یا چیزی مشابه آن می تواند به شما کمک کند.

 

از این وسایل برای چسباندن دوربین به جایی استفاده نکنید، خیلی ریسک بالایی دارد. سعی کنید با استفاده از آن کمی جلوی لرزش دوربین را بگیرید.

 

5- عکاسی تأخیری – تایمر دوربین

 

شاتر های سیار بی سیم و یا با سیم یکی از وسایل جانبی دوربین هستند که در خیلی از مواقع می توانند به کمک شما بیایند، اما در بعضی شرایط شما چنین امکاناتی در دست ندارید.

 

اگر در چنین شرایطی قرار گرفتید، عکاسی تأخیری (تایمر) دوربین را فعال کنید، با این کار زمانی که شاتر باز می شود و عکس گرفته می شود دست شما هیچ برخوردی با دوربین ندارد و در نتیجه لرزشی از جانب دست شما بر دوربین وارد نخواهد شد.

 

در خیلی از موارد استفاده از عکاسی تأخیری 2 ثانیه ای کفایت می کند.

 

اگر امکانش را داشتید عکاسی تأخیری را با قفل آینه یا Mirror Lock-up (قفل کردن آینه جلوی شاتر در بالای آن) یا تاخیر نوردهی (Exposure Delay) همراه کنید تا احتمال لرزش ایجاد شده توسط آینه دوربین را هم از بین ببرید.

 

6- وزن را تقسیم کنید

 

حتی اگر از سه پایه ای محکم هم استفاده کنید خیلی سخت است که بتوانید در ساحل آن را کاملاً بی حرکت نگه دارید.

 

پایه های سه پایه در ساحل رفته رفته به داخل ماسه ها می روند.

 

اگر بتوانید پایه های سه پایه را درون ماسه ها ببرید متوجه می شوید که با این کار سه پایه استحکام بیشتری پیدا خواهد کرد، اما با این کار سه پایه غرق در ماسه می شود و ممکن است ماسه در مفاصل سه پایه نفوذ کند و به راحتی نتوان آن را تمیز کرد و سه پایه شما را با مشکل رو به رو کند.

 

بعضی از شرکت های سازنده سه پایه کفش های زمستانی برای پایه های سه پایه می سازند که این کفش ها هم وزن سه پایه را افزایش می دهند و آن را مستحکم تر می کنند و هم پایه های سه پایه را در میان برف ها در امان می سازند، این کفش ها در میان ماسه ها هم به خوبی عمل می کنند و جلوی نفوذ ماسه را به مفاصل سه پایه می گیرند.

 

اگر سه پایه شما هم چنین لوازم جانبی ای دارد بهتر است آن را هم تهیه کنید.

 

در نهایت، خودتان هم می توانید برای پایه های سه پایه خود کفش بسازید.

 

7- دوربین را به درستی بگیرید

 

نحوه گرفتن دوربین در استحکام و مقدار لرزش دوربین خیلی تأثیرگذار است.

 

مثلاً نگه داشتن لنز از زیر آن بهترین روش برای گرفتن لنز است، همچنین تکیه دادن آرنج به بدن خیلی استحکام بالاتری ایجاد می کند تا اینکه آرنج خود را دور از بدنتان نگه دارید.

 

بعضی از عکاسان برای نگه داشتن لنز های بلند از آرنج دست چپ استفاده می کنند، به این شکل که مانند شکل بالا با دست چپ مچ دست راستشان را می گیرند و با دست چپ یک تکیه گاه محکم برای لنز ایجاد می کنند که می تواند دوربین را خیلی محکم تر نگه دارد.

 

اگر بتوانید از جسم دیگری هم کمک بگیرید و با حلقه کردن دستتان دور آن پایه ای برای لنز بسازید باز هم می توانید دوربین را محکم تر نگه دارید.

 

اگر می خواهید نشسته عکس بگیرید می توانید روی زانوی راست خود بنشینید و در حالی که زانو چپ شما بالاست آرنج دست چپ را روی آن بگذارید و با همان دست زیر لنز را نگه دارید، با این کار هم می توانید پایه محکمی برای دوربین بسازید.

 

با این کار یک تک پایه انسانی ساخته اید که پا و دست چپ شما کاملاً وزن دوربین را تحمل می کنند و یک پایه بسیار مستحکم تشکیل می دهند.

 

وقتی می خواهید از زاویه پایین و به صورت خوابیده از روی زمین عکس بگیرید، در حالی که دوربین را در دست گرفته اید آرنج های خود را باز کنید و به شکلی محکم روی زمین بگذارید.

 

با این کار یک مثلث محکم ساخته اید که دوربین را ثابت نگه می دارد.

 

جایی که ایستاده اید هم به اندازه نحوه گرفتن دوربین روی ثابت بودن آن تأثیرگذار است.

 

اگر امکانش را داشتید در شرایطی که باد می وزد با پناه بردن در پشت درختان، دیوار یا تخته سنگی جلوی برخورد باد را با خودتان بگیرید.

 

8- نفس عمیق بکشید

 

حتی اگر از سرعت شاتر بالا استفاده می کنید، سعی کنید قبل از گرفتن عکس دوربین را ثابت نگه دارید.

 

به جای اینکه دکمه شاتر را محکم و سریع فشار دهید سعی کنید به آرامی و آهسته دکمه شاتر را پایین ببرید تا لرزش کمتری در دوربین ایجاد شود.

 

حتی اگر قبل از فشردن دکمه شاتر نفس عمیقی بکشید و در هنگام فشردن دکمه شاتر نفس خود را حبس کنید می توانید بدن خود را ثابت تر نگه دارید و از لرزش احتمالی دوربین پیشگیری کنید.